Τι μυστικά κρύβουν τα ποσοστά αποτυχίας ενός cfDNA τεστ;

Τι μυστικά κρύβουν τα ποσοστά αποτυχίας ενός cfDNA τεστ?

Στο τελευταίο παγκόσμιο συνέδριο Εμβρυϊκής Ιατρικής του Καθηγητή Νικολαΐδη που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο στη Μαγιόρκα, η καταξιωμένη γενετίστρια  Dr. Francesca Grati, τόνισε την σπουδαιότητα επιλογής ενός cfDNA τεστ βάσει του ποσοστού αποτυχίας του κάθε τεστ.

Στη διάλεξή της η γενετίστρια είπε ότι  η επιλογή του κατάλληλου cfDNA τεστ θα πρέπει να γίνεται αφού ελέγχουμε τα ποσοστά αποτυχίας κάθε τεστ. Ένα τεστ με υψηλά ποσοστά αποτυχίας για τεχνικούς λόγους, υποδεικνύει αδυναμία της τεχνικής και μπορεί να μην ανιχνεύσει παθολογικές κυήσεις.

Μάλιστα, αυτή η δήλωσή της επιβεβαιώθηκε σε επόμενη ομιλία από Ιταλούς ερευνητές που χρησιμοποίησαν ένα cfDNA τεστ και είχαν ποσοστό αποτυχίας 3,9%.  Όταν ανέλυσαν τα ποσοστά αποτυχίας που ήταν λόγω περιορισμού της τεχνολογίας που χρησιμοποιήθηκε αποκαλύφθηκε ότι το 40% των δειγμάτων που είχαν αποτύχει ήταν δείγματα με χρωμοσωμικές ανωμαλιες!

Μερικές από τις διαφάνειες τους παρουσιάζονται παρακάτω:

Στην περίπτωση των cfDNA τεστ που προσφέρονται από την Safembryo σε αποκλειστική συνεργασία με την Sequenom laboratories, θα θέλαμε να δηλώσουμε υπεύθυνα ότι το παγκόσμιο ποσοστό αποτυχίας όλων των τεστ μας είναι ~1,5% εκ των οποίων για τεχνικούς λόγους έχουν αποτύχει κάτω από το 0.8%.

Στην Ελλάδα, στα δύο χρόνια λειτουργίας της Safembryo δεν έχουμε ΚΑΜΙΑ αποτυχία μέχρι στιγμής (πέρα από μία περίπτωση που η μητέρα νοσούσε από αυτοάνοσο νόσημα και τεχνικά ήταν αδύνατον να αποκωδικοποιηθεί ικανοποιητικά η αλληλουχία του DNA της).

Η safembryo στα πλαισία της ανάπτυξής της αναζητά νέους υπαλλήλους!

Η εταιρεία safembryo που δραστηριοποιείται στο χώρο του μη επεμβατικού προγεννητικού ελέγχου και είναι αποκλειστική αντιπρόσωπος της πρωτοπόρου Sequenom Laboratories στα Βαλκάνια, αναζητά για άμεση πρόσληψη:

ΙΑΤΡΙΚΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ

2 νέους/νέες για στελέχωση του τμήματος πωλήσεων με έδρα την Αθήνα (Πλήρης απασχόληση) και την Θεσσαλονίκη (Ημιαπασχόληση) αντίστοιχα, με βασικές αρμοδιότητες την ενημέρωση ιατρών σχετικά με τις υπηρεσίες της εταιρείας.

Προφίλ /Προσόντα Υποψηφίου

Πτυχίο ΤΕΙ Τεχνολόγου Ιατρικών Εργαστηρίων
Εμπειρία στις αιμοληψίες
Άριστη γνώση Αγγλικής
Άριστη γνώση χρήσης Η/Υ, Microsoft Office και μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Ευελιξία στις μετακινήσεις
Θετική, ευχάριστη, προσωπικότητα
Άριστες επικοινωνιακές και διαπραγματευτικές ικανότητες
Ικανότητα δημιουργίας σχέσεων εμπιστοσύνης

Η εταιρία προσφέρει

Ανταγωνιστικό πακέτο αποδοχών και παροχών
Ένσημα Τεχνολόγου Ιατρικών Εργαστηρίων
Δυνατότητα εξέλιξης σε μια διαρκώς αναπτυσσόμενη εταιρεία
Κινητό τηλέφωνο

ΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΣΤΕΙΛΟΥΝ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟ E-MAIL:

safembryo@gmail.com

Θα εξετάζονται μόνο τα βιογραφικά που πληρούν το επιθυμητό Προφίλ υποψηφίου.

Θα τηρηθεί πλήρης εχεμύθεια.

Ανίχνευση συνδρόμου DiGeorge με μη επεμβατικό προγεννητικό cfDNA τεστ;

Ανίχνευση συνδρόμου DiGeorge με μη επεμβατικό προγεννητικό cfDNA τεστ;

Επιλέξτε το καλύτερο!

Το σύνδρομο Di George είναι μια χρωμοσωμική ανωμαλία που προκαλείται από τη διαγραφή ενός τμήματος του χρωμοσώματος 22 και παρουσιάζει διαταραχές σε διάφορα όργανα.

Κάθε άτομο έχει δύο χρωμοσώματα 22, έχοντας κληρονομήσει ένα από τον κάθε γονέα. Στα άτομα με σύνδρομο DiGeorge, λείπει ένα μικρό τμήμα (0.8-3.6Μb) από το ένα από τα δύο χρωμοσώματα 22 γι’ αυτό και ανήκει στα μικροελλειπτικά σύνδρομα. Η διαγραφή του τμήματος αυτού συμβαίνει τυχαία σε πάνω από 93% των περιπτώσεων στο σπέρμα του πατέρα ή το ωάριο της μητέρας, ή μπορεί να συμβεί πολύ νωρίς κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη.

Το σύνδρομο Di George είναι το πιο συχνό μικροελλειπτικό σύνδρομο με συχνότητα εμφάνισης 1/4000 γεννήσεις.

Είναι πιο συχνό και από τις Τρισωμίες 18 και 13 και δυστυχώς με την βοήθεια του υπέρηχου προγεννητικά ανιχνεύεται μόνο το 25-50% των περιπτώσεων.

Στο τελευταίο παγκόσμιο συνέδριο Εμβρυϊκής Ιατρικής του Καθηγητή Κύπρου Νικολαΐδη, ο Καθηγητής Peter Benn, ανέλυσε την σημασία εξάπλωσης του αριθμού των συνδρόμων που ανιχνεύονται από τα μη επεμβατικά προγεννητικά cfDNA τεστ.

Τόνισε ότι θα ήταν χρήσιμο πέρα από το σύνδρομο Down να ανιχνεύονται και επιπλέον σύνδρομα που η ανίχνευσή τους ακολουθούμενη από πρώιμη ιατρική παρέμβαση βελτιώνει την κλινική τους εικόνα. Τέτοια σύνδρομα είναι οι φυλετικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες αλλά και το σύνδρομο DiGeorge. 

Σχετικά με το συγκεκριμένο σύνδρομο μόνο 2 εταιρείες cfDNA τεστ έχουν προχωρήσει στην αναφορά των επιδόσεών τους. Αυτές οι επιδόσεις παρουσιάζονται στον συγκριτικό πίνακα που ακολουθεί με βάση τις ανακοινώσεις τους στο συνέδριο (Helgeson et al, 2015; Gross et al., 2016; FMF abstract 2016).

	Sequenom (MaterniT21 PLUS)	Natera (PANORAMA)
Δείγματα που έχουν μελετηθεί	175.393	73.770
Ανίχνευση δειγμάτων με DiGeorge	32	283
Ψευδώς Θετικά Αποτελέσματα (%)	0 (0%)	129 (45.6%)
Συχνότητα Ανίχνευσης	1/5481	1/261
Θετική προγνωστική Αξία (PPV)	96.9-100%	40%
Μέγεθος μικροέλλειψης που μελετάται	0,8-3,6Mb	Μόνο πάνω από 3Mb

Η υπεροχή της Sequenom είναι ξεκάθαρη σε όλους τους τομείς (εμπειρία, επιδόσεις και μέγεθος των μικροελλείψεων που μελετά).

Επομένως αν επιλέξετε να πραγματοποιήσετε ένα cfDNA τεστ που να ανιχνεύει μικροελλειπτικά σύνδρομα, επιλέξτε αυτό που είναι πιο αξιόπιστο και δεν θα «βλέπει» μικροελλειπτικά σύνδρομα εκεί που δεν υπάρχουν!

Επιλέξτε ένα MaterniT τεστ.

Πώς γνωρίζετε ότι το δείγμα αίματος για cfDNA τεστ παραμένει αναλλοίωτο κατά την μεταφορά του?

Πώς γνωρίζετε ότι το δείγμα αίματος για cfDNA τεστ παραμένει αναλλοίωτο κατά την μεταφορά του?

Η ανάπτυξη του μη επεμβατικού προγεννητικού  cfDNA τεστ το 2011  άνοιξε νέες προοπτικές στην ανίχνευση χρωμοσωμικών ανωμαλιών από το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης με μια απλή αιμοληψία και τελείως ακίνδυνα!

Τα πρώτα 4 χρόνια υπήρχαν μόνο 5 εταιρείες που πραγματοποιούσαν αυτή την εξέταση παγκοσμίως. Τους τελευταίους 12 μήνες όμως άρχισαν να αναπτύσσονται κι άλλες εταιρείες που αντιγράφουν την τεχνολογία των πρώτων χωρίς όμως να ικανοποιούν πολύ βασικά κριτήρια για την ασφαλή ανάλυση των δειγμάτων. Από τα πιο σημαντικά και αρχικά στοιχεία της ανάλυσης ενός cfDNA τεστ είναι η σωστή αιμοληψία και μεταφορά των δειγμάτων. 

Ήδη από το 2003 οι Angert και συνεργάτες, είχαν δείξει ότι αν η αιμοληψία γίνει σε σωληνάριο αιμοληψίας με αντιπηκτικό K3EDTA (μωβ πώμα), τότε η ανάλυση του δείγματος πρέπει να γίνει ιδανικά μέχρι και 6 ώρες μετά την αιμοληψία. Σε αντίθετη περίπτωση τα κύτταρα του αίματος της μητέρας καταστρέφονται με το πέρασμα του χρόνου και απελευθερώνουν επιπλέον ελεύθερο DNA παρεμβαίνοντας στην ανάλυση και του εμβρυ​ϊ​κού ελεύθερου DNA στο αίμα. Τη συγκεκριμένη έρευνα επιβεβαίωσα και εγώ η ίδια κατά την διάρκεια του διδακτορικού μου στο King's College του Λονδίνου.

Μάλιστα το 2011, οι Barrett και συνεργάτες ενίσχυσαν αυτά τα ευρήματα και πρόσθεσαν ότι η διατήρηση των δειγμάτων στους 4 βαθμούς Κελσίου δεν προσδίδει τίποτα παραπάνω από την διατήρηση σε θερμοκρασία δωματίου. Επιπλέον κατέληξαν ότι η καλύτερη διατήρηση του δείγματος​ είναι σε ειδικά σωληνάρια με σταθεροποιητικούς παράγοντες.

Τελικά, το 2013 οι Norton και συνεργάτες επιβεβαίωσαν ότι το ελεύθερο εμβρυικό DNA διατηρείται τελείως αναλλοίωτο για 7 ημέρες μέσα στα σωληνάρια με ειδικό σταθεροποιητικό υλικό του οποίου κατοχύρωσε την παγκόσμια πατέντα η εταιρεία Streck.  Έτσι άνοιξε ο δρόμος της μεταφοράς των δειγμάτων στην Αμερική για την ανάλυσή τους που διαρκεί συνήθως 2 ημέρες από τη χώρα μας. Πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των cfDNA τεστ παγκοσμίως πραγματοποιείται σε Streck σωληνάρια και έχει επιβεβαιωθεί η αξιοπιστία τους.

Επομένως,​ όταν πραγματοποιείτε ένα cfDNA τεστ, καλό είναι να επαληθεύετε ότι η αιμοληψία γίνεται σε σωληνάρια με ειδικό σταθεροποιητικό υλικό της εταιρείας Streck και τότε να είστε σίγουροι ότι το δείγμα σας θα παραμείνει αναλλοίωτο  για 7 ημέρες. Άλλες επιλογές θα πρέπει να αποφεύγονται καθώς το δείγμα δεν διατηρείται ούτε για 24 ώρες και είναι ημίμετρα για να μειωθεί το κόστος της εξέτασης (τα σωληνάρια Streck κοστίζουν 100 φορές ακριβότερα από τα απλά σωληνάρια).

Αναφορές

Angert RM, LeShane ES, Lo YM, Chan LY, Delli-Bovi LC, et al. Fetal cell-free plasma DNA concentrations in maternal blood are stable 24 hrs after collection: analysis of first- and third-trimester samples. Clin Chem. 2003;49:195–198.​

Barrett AN, Zimmermann BG, Darrell Wang D, Holloway A, Chitty AS.  Implementing Prenatal Diagnosis Based on Cell-Free Fetal DNA: Accurate Identification of Factors Affecting Fetal DNA Yield, PLoS One. 2011; 6(10): e25202.​

Norton SE, Lechner JM, Williams T, Fernando MR. A stabilizing reagent prevents cell-free DNA contamination by cellular DNA in plasma during blood sample storage and shipping as determined by digital PCR.Clin Biochem. 2013 Oct;46(15):1561-5. doi: 10.1016/j.clinbiochem.2013.06.002. Epub 2013 Jun 13.

Τι μας ξεχωρίζει από τις άλλες εταιρείες που πραγματοποιούν μη επεμβατικά προγεννητικά cfDNA τεστ?

Τι μας ξεχωρίζει από τις άλλες εταιρείες που πραγματοποιούν μη επεμβατικά προγεννητικά cfDNA τεστ?

Η δύναμη της εμπειρίας να ξεχωρίζουμε  τι ακριβώς συμβαίνει με κάθε δείγμα!

Η ανάλυση του ελεύθερου εμβρυϊκού DNA περιλαμβάνει τα ακόλουθα βασικά στάδια:    

1. Αιμοληψία και μεταφορά δείγματος

2. Απομόνωση ελεύθερου εμβρυϊκού DNA

3. Κατασκευή γονιδιωματικής βιβλιοθήκης

4. Αλληλούχιση DNA, κατηγοριοποίηση και      ποσοτικοποίηση του

5. Αξιολόγηση αποτελέσματος

Ενώ τα περισσότερα στάδια της διαδικασίας της ανάλυσης του εμβρυϊκού DNA στην κυκλοφορία του αίματος αποτελούν τμήματα τεκμηριωμένων διαδικασιών και πρωτοκόλλων που σε πολλά σημεία τους έχουν αυτοματοποιηθεί (όπως τα στάδια 2, 3, 4) το στάδιο της αξιολόγησης του αποτελέσματος επηρεάζεται πάρα πολύ από τους επιστήμονες που επιβλέπουν την διαδικασία και την εμπειρία του εργαστηρίου που αποκτιέται με την ανάλυση πολλών δειγμάτων.

Επομένως,

• Όταν βλέπουμε στην καθημερινή πρακτική το μεγαλείο της εμπειρίας της επιστημονικής ομάδας της Sequenom να ξεδιπλώνεται μπροστά μας δίνοντάς μας όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να αξιολογήσουμε ένα δείγμα,
•   Όταν μπορούμε να καταλάβουμε αν η μικροέλλειψη προέρχεται από την μητέρα ή το έμβρυο,
•   Όταν μπορούμε να ανιχνεύσουμε τον μητρικό καρκίνο σε πρώιμο στάδιο,
•  Όταν μπορούμε να κατανοήσουμε από την αλληλούχιση αν το DNA της μητέρας έχει      επηρεαστεί από κάποια αυτοάνοση ασθένεια ή θεραπευτική αγωγή και
•  Όταν μπορούμε να ξεχωρίσουμε το τα ψευδώς θετικά δείγματα ή τα μωσαϊκά (σε ποσοστά από 30% και πάνω),

ΤΟΤΕ, ξέρουμε ότι συνεργαζόμαστε με την κορυφαία εταιρεία στον χώρο του μη επεμβατικού cfDNA τεστ και μπορούμε να προσφέρουμε γνώση και εξατομικευμένη συμβουλή στις γυναίκες που μας εμπιστεύονται!

Γι’ αυτό δεν είναι πλέον παράξενο το γεγονός να καταφεύγουν σε μας για γενετική συμβουλευτική εγκυμονούσες με θετικά αποτελέσματα από άλλα cfDNA τεστ που δεν βρήκαν την κατάλληλη υποστήριξη από τους παρόχους τους.

Έτσι έχουμε την κατάρτιση, την τεχνογνωσία και την εμπειρία να συνεχίσουμε να παρέχουμε ολοκληρωμένες υπηρεσίες σχετικά με το μη επεμβατικό προγεννητικό cfDNA τεστ!

Καινοτόμος μέθοδος της Sequenom για τον υπολογισμό του ποσοστού του εμβρυικού DNA στην κυκλοφορία του αίματος της εγκυμονούσας!

Καινοτόμος μέθοδος της Sequenom για τον υπολογισμό του ποσοστού του εμβρυϊκού DNA στην κυκλοφορία του αίματος της εγκυμονούσας! 

Το ελεύθερο εμβρυϊκό DNA προέρχεται κυρίως από κύτταρα του πλακούντα που «πεθαίνουν» και απελευθερώνουν το γενετικό υλικό στην κυκλοφορία του αίματος της εγκύου. Στην 10^η εβδομάδα της κύησης θεωρείται ότι οι περισσότερες εγκυμονούσες έχουν περίπου 10% ελεύθερο εμβρυικό DNA στο αίμα τους, το οποίο αυξάνεται όσο η κύηση προχωρά.

Οι μοριακές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση του εμβρυϊκού DNA στο αίμα της εγκύου είναι αξιόπιστες όταν το εμβρυικό DNA είναι πάνω από 4% ενώ για κάποια μη επεμβατικά cfDNA τεστ απαιτείται παραπάνω για να είναι αξιόπιστα τα αποτελέσματά τους (Wright et al, 2015).

Επομένως, ο καθορισμός του ποσοστού του εμβρυϊκού DNA στο αίμα της εγκύου είναι μια σημαντική επιμέρους εξέταση κατά την διάρκεια της ανάλυσης του cfDNA τεστ. Μέχρι στιγμής τα περισσότερα cfDNA τεστ υπολογίζουν το ποσοστό του εμβρυϊκού DNA χρησιμοποιώντας:
1.       πολυμορφισμούς που προέρχονται από τον πατέρα
2.       το ποσοστό των μη φυσιολογικών χρωμοσωμάτων που προέρχονται από το έμβρυο
3.       δείκτες στο Υ χρωμόσωμα (εφόσον το έμβρυο είναι αγόρι)

Η Sequenom ανέπτυξε μια καινούρια μέθοδο για τον υπολογισμό του εμβρυϊκού DNA στο αίμα της εγκύου στηριζόμενη στα ακόλουθα χαρακτηριστικά που η ίδια εταιρεία ανακάλυψε με την πολύχρονη εμπειρία της στον χώρο:
1.       Η συμπεριφορά αλληλούχισης του εμβρυϊκού και του μητρικού cfDNA διαφέρει λίγο.
2.       Το μέγεθος των τμημάτων του εμβρυϊκού DNA είναι ~150bp (όσο η περιέλιξη γύρω από κάθε            νουκλεόσωμα μαζί με 20bp συνδετήριο DNA).
3.       To DNA στον πλακούντα είναι υπομεθυλιωμένο.
4.       Συγκεκριμένες περιοχές του εμβρυϊκού DNA εμφανίζονται σε μεγαλύτερο ποσοστό από άλλες σε      αντίθεση με την μέχρι τώρα πεποίθηση ότι όλες οι περιοχές του εμβρυϊκού DNΑ εκπροσωπούνται      εξίσου.

Η νέα μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί εξίσου καλά σε θηλυκά και αρσενικά έμβρυα και δεν απαιτεί την χρήση δείγματος του πατέρα.

Η κλινική σημασία της εφαρμογής αυτής της νέας μεθόδου είναι:
1.       Φυσιολογικά δείγματα με πολύ μεγάλο ποσοστό εμβρυϊκού DNA αλλά ελαφρά ανεβασμένο το z score* (που πιθανώς να οδηγούσε σε ψευδώς θετικά αποτελέσματα) μπορούν πλέον να κατηγοριοποιηθούν σωστά.
2.   Σε δείγματα με χαμηλό ποσοστό εμβρυϊκού DNA μπορεί να γίνει ξανά αλληλούχιση και αποδικωποίηση του γενετικού υλικού αλλά σε μεγαλύτερο βάθος ανάλυσης.

Η νέα μέθοδος υπολογισμού της Sequenom δημοσιεύθηκε από τους Kim et al το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό Prenatal Diasgnosis και είναι πλέον σε εφαρμογή στην ανάλυση όλων των δειγμάτων της.

*Το z-score αντιπροσωπεύει πόσο διαφέρει το ποσοστό των αλληλουχιών ενός συγκεκριμένου χρωμοσώματος πχ.21 στο εξεταζόμενο δείγμα από τα μέσα επίπεδα σε ένα δείγμα αναφοράς.
 1.       Kim SK, Hannum G, Geis J, Tynan J, Hogg G, Zhao C, Jensen TJ, Mazloom AR, Oeth P, Ehrich M, van den Boom D, Deciu C. Determination of fetal DNA fraction from the plasma of pregnant women using sequence read counts. Prenat Diagn. 2015 Aug;35(8):810-5. doi: 10.1002/pd.4615. Epub 2015 Jun 3.
2.       Wright D, Wright A, Nicolaides KH. A unified approach to risk assessment for fetal aneuploidies. Ultrasound Obstet Gynecol. 2015 Jan;45(1):48-54. doi: 10.1002/uog.14694. Epub 2014 Dec 1.

Η κλινική επίδοση του MaterniT21 PLUS στην ανίχνευση 8 μικροελλειπτικών συνδρόμων σε πάνω από 175.000 δείγματα!

Η κλινική επίδοση του MaterniT21 PLUS στην ανίχνευση 8 μικροελλειπτικών συνδρόμων σε πάνω από 175.000 δείγματα!

Οι τρισωμίες 21, 18 και 13 μαζί με τις φυλετικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες αποτελούν το 82% των καρυοτυπικών ανωμαλιών που παρατηρούνται σε δείγματα αμνιοπαρακέντησης.

Για την ανίχνευσή της Τρισωμίας 21 χρησιμοποιούνται οι βιοχημικοί δείκτες PAPP-A και β-hCG (με ευαισθησία 90% σε συνδυασμό με την αυχενική διαφάνεια) και μπορούν να ανιχνεύσουν με ακόμη μικρότερη ευαισθησία και τις Τρισωμίες 18 και 13.

Όλες οι άλλες χρωμοσωμικές ανωμαλίες και μικροελλείψεις (που αποτελούν το 18% των χρωμοσωμικών ανωμαλιών συνολικά) ενώ μεμονωμένα είναι ιδιαίτερα σπάνιες συλλογικά  μπορεί να εμφανιστούν στο 1.6% των εγκυμοσυνών, αλλά δυστυχώς δίνουν λίγες ή καθόλου ενδείξεις με τις συνήθεις ανιχνευτικές διαδικασίες.

Η προγεννητική διάγνωση των μικροελλειπτικών συνδρόμων είναι πολύ σημαντική για τους ακόλουθους λόγους:

Α) Οι γονείς παιδιών με μικροελλειπτικό σύνδρομο μπορεί να ταλαιπωρηθούν για αρκετό καιρό μέχρι να γίνει η ακριβής διάγνωση του συνδρόμου.

Β) Η έγκαιρη ιατρική παρέμβαση σε μερικές από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να βελτιώσει αρκετά την υγεία και την ποιότητα ζωής των νοσούντων.

Στην πρώτη μεγάλη μελέτη της κλινικής επίδοσης του MaterniT21 PLUS cfDNA τεστ από τους Helgeson και συνεργάτες (2015), εξετάστηκαν 175.393 εγκυμονούσες εκ των οποίων 55 ήταν θετικές για κάποιο από τα 8 μικροελλειπτικά σύνδρομα που ανιχνεύει το τεστ.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η ευαισθησία του τεστ για τα μικροελλειπτικά σύνδρομα ήταν 91.2% και η θετική προγνωστική του αξία ήταν 90.9%.

Αντίθετα τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα ήταν μόλις 0.0029% επί του συνόλου των δειγμάτων.

Μάλιστα, σχετικά με το σύνδρομο DiGeorge, το οποίο είναι το πιο συχνό μικροελλειπτικό σύνδρομο (1/4000 γεννήσεις), το MaterniT21 PLUS είναι το ΜΟΝΟ cfDNA τεστ που ανιχνεύει ελλείψεις σε αυτή την περιοχή από 0.8 έως 3.6Μb  (άλλα τεστ ανιχνεύουν ελλείψεις πάνω από 3Μb), οι ερευνητές ανίχνευσαν 32 θετικά δείγματα τα οποία και επιβεβαιώθηκαν. Από τις 175.000 εγκυμοσύνες προέκυψαν μόνο 3 παιδιά με σύνδρομο DiGeorge που δεν ανιχνεύτηκαν προγεννητικά (οι ανωμαλίες που οδήγησαν σε αυτό το σύνδρομο ήταν της τάξεων των 2.2Μb και μικρότερες).

Επομένως, με μια απλή αιμοληψία μπορεί κάποιος να ανιχνεύσει μικροελλειπτικά σύνδρομα προγεννητικά μαζί με τις κοινές τρισωμίες, έγκαιρα και με αξιοπιστία που ξεπερνά το 90% (παρόμοιο με αυτό που μέχρι τώρα ανιχνεύει μόνο τις τρισωμίες 21, 18 και 13).

Η γενετική βάση του συνδρόμου Turner (Τέρνερ)

Η γενετική βάση του συνδρόμου Turner (Τέρνερ)

Το σύνδρομο Turner αφορά αποκλειστικά κορίτσια και γυναίκες, με κυριότερο πρόβλημα το κοντό ανάστημα και την ανεπάρκεια ωοθηκών. Παρατηρείται περίπου σε 1 στις 2.000 γεννήσεις κοριτσιών και υπολογίζεται ότι ετησίως στη χώρα μας έχουμε περίπου 50 νέες περιπτώσεις ενώ αποτελεί το συχνότερο χρωμοσωμικό αίτιο αυτόματων αποβολών (περίπου 1 στις 15 αποβολές).

Ποια η κλινική εικόνα του συνδρόμου Turner;

·         Χαμηλό ανάστημα (95-100%)

·         Δυσγενεσία γονάδων (85%), αυτή οδηγεί σε:

¶  Στοιχειώδη γεννητική ράβδωση ωοθηκών (υπανάπτυκτες γεννητικές δομές)

Καθυστέρηση εφηβείας

¶  Διαταραχές περιόδου-υπογονιμότητα

¶  Αμηνόρροια ή η απουσία μιας εμμηνορροϊκής περιόδου

·         Συγγενείς ανωμαλίες εσωτερικών οργάνων

¶  Προβλήματα καρδιάς (17-45%) (πχ στένωση ισθμού αορτής)

¶  Πεταλοειδές νεφρό και διπλοί ουρητήρες (40%)

¶  Προβλήματα όρασης, (κερατοειδής χιτώνας), γλαύκωμα, κ.λπ.

¶  Μολύνσεις αυτιώνβαρηκοϊα ή και απώλεια ακοής (50-90%)

¶  Υπέρταση

·         Ανωμαλίες στην εμφάνιση

¶  Πλατύ λαιμό, αυχενικό πτερύγιο)

¶  Λευμφοίδημα (διόγκωση) των χεριών και των ποδιών

¶  Ευρύ στήθος (στήθος ασπίδων) με θηλές που απέχουν πολύ μεταξύ τους.

¶  Μικρή ανάπτυξη στήθους

¶  Χαμηλή γραμμή τριχοφυΐας

¶  Χαμηλά αυτιά

¶  Αυξανόμενο βάρος, Παχυσαρκία

¶  Μικρότερο τέταρτο μετακάρπιο (του χεριού)

¶  Μικρότερα νύχια, μαλακά νύχια

¶  Μικρογναθία

¶  Βλαισοί αγκώνες

¶  Χαμηλά βλέφαρα

¶  επιχρωματισμένες ελιές

·         Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη

      ¶Συνήθως φυσιολογική ευφυΐα

¶πνευματική καθυστέρηση (10%)

¶ μαθησιακές δυσκολίες (70%)

 ¶δυσκολία στην κοινωνική προσαρμογή (υπερκινητικότητα, δυακολία συγκέντρωσης,

ανωριμότητα)

Το προσδόκιµο επιβίωσης είναι ελαττωµένο, κυρίως λόγω της καρδιαγγειακής νόσου, του σακχαρώδη διαβήτη και των συγγενών ανωµαλιών.

Το σύνδρομο Τέρνερ εκδηλώνεται διαφορετικά και κανένα άτομο δεν εμφανίζει ακριβώς τα ίδια συμπτώματα με τα άλλα.

Από το σύνολο των ατόμων με σύνδρομο Turner, στο 1/3 γίνεται διάγνωση αμέσως μετά τη γέννηση, στο 1/3 κατά την παιδική ηλικία και στο 1/3 στην εφηβεία.

Τι προκαλεί το σύνδρομο Turner;

Κανονικά η γυναίκα έχει 2 χρωμοσώματα Χ, αλλά στο σύνδρομο Turner ένα από αυτά τα φυλετικά χρωμοσώματα ελλείπει ή έχει άλλες ανωμαλίες. Σε μερικές περιπτώσεις, το ελλείπον χρωμόσωμα είναι παρόν σε μερικά κύτταρα αλλά όχι σε άλλα, φαινόμενο για το οποίο χρησιμοποιείται ο όρος καλούμενος μωσαϊκισμός (mosaicism).

Δεν συσχετίζεται με την προχωρημένη ηλικία της μητέρας (όπως στο σύνδρομο Down) ούτε με την έκθεση του εμβρύου σε τοξικούς παράγοντες κατά την κύηση (φάρμακα, κάπνισμα, αλκοόλ κ.λπ.).

Προκαλείται από την ολική ή μερική απουσία τού ενός από τα δύο χρωμοσώματα Χ που είναι απαραίτητα για την ωρίμανση των γεννητικών κυττάρων και τη σωματική ανάπτυξη του θήλεος.

Η ολική απουσία του χρωμοσώματος Χ (~55% των περιπτώσεων) (μονοσωμία Χ) οφείλεται σε τυχαίο λάθος, κατά το διαχωρισμό των χρωμοσωμάτων του φύλου, που γίνεται είτε στο ωοκύτταρο (περιέχει χρωμοσώματα Χ και Χ) είτε στο σπερματοκύτταρο (χρωμοσώματα Χ και Υ). Έτσι, το ωάριο ή συνηθέστερα το σπερματοζωάριο (70-80%) που σχηματίζεται χωρίς χρωμόσωμα Χ οδηγεί στη σύλληψη θήλεος εμβρύου με ένα μόνο ακέραιο χρωμόσωμα Χ αντί δύο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί το γονιμοποιημένο ωάριο να περιέχει δύο χρωμοσώματα Χ (ένα από κάθε γονέα), αλλά σε κάποια από τις μεταγενέστερες διαιρέσεις των κυττάρων του εμβρύου χάνεται το ένα χρωμόσωμα Χ. Το παιδί αυτό θα έχει μωσαϊκισμό, δηλαδή μείγμα κυττάρων φυσιολογικών (46,ΧΧ) και κυττάρων με μονοσωμία Χ (45,Χ0) (15-25% των περιτπώσεων). Όσο λιγότερα είναι τα μονοσωμικά Χ κύτταρα τόσο καλύτερη είναι η κλινική εικόνα.

Σύνδρομο Turner μπορεί να προκληθεί και όταν συμβαίνουν δομικές ανωμαλίες σε ένα από τα δύο χρωμοσώματα Χ όπως: διπλασιασμός του μακρού σκέλους του χρωμοσώματος Χ (ισοχρωμόσωμα Χ, [46,X,i(Xq)] σε 15% των περιπτώσεων, δακτυλιοειδές χρωμόσωμα Χ (ring) στο 7%, αναστροφές, απαλείψεις και διαμεταθέσεις στο 5-7%

Αυτό συμβαίνει διότι σε ορισμένα σημεία των χρωμοσωμάτων Χ εντοπίζονται γονίδια απαραίτητα σε διπλή δόση για τη φυσιολογική λειτουργία: το γονίδιο SHOX για την ανάπτυξη του σκελετού και του αναστήματος και τα γονίδια DIAPH2 και USP9X για την ανάπτυξη και λειτουργία των ωοθηκών. Ανάλογα με την περιοχή της δομικής βλάβης, στις περιπτώσεις συνδρόμου Turner με μερική μονοσωμία η κλινική εικόνα ποικίλλει.

Είναι κληρονομικό το σύνδρομο Turner;

Το σύνδρομο Turner δεν κληρονομείται από γονείς με φυσιολογικό καρυότυπο. Εμφανίζεται σε όλες τις φυλές και εθνικότητες, ακόμα και σε οικογένειες με πολλά φυσιολογικά παιδιά. Επομένως οι πιθανότητες να ξαναεμφανιστεί σύνδρομο Turner σε επόμενο παιδί της οικογένειας δεν είναι μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες στο γενικό πληθυσμό (περίπου 1 στις 2.000).

Πώς μπορεί το σύνδρομο Turner να διαγνωσθεί πριν από τη γέννηση;

Ο απλός καρυότυπος αρκεί για να τεθεί η διάγνωση του συνδρόμου Turner. Συνήθως διαγιγνώσκεται τυχαία, όταν μητέρα προχωρημένης ηλικίας προβεί σε αμνιοπαρακέντηση ή λήψη τροφοβλάστης (CVS). Επίσης σε νεότερες εγκύους, όταν στο γενικό ανιχνευτικό έλεγχο διαπιστωθούν παθολογικές τιμές στους βιοχημικούς δείκτες ή στο υπερηχογράφημα. Το 15% των εμβρύων με σύνδρομο Turner εντοπίζονται τυχαία με το υπερηχογράφημα (αυξημένη αυχενική διαφάνεια, κυστικό ύγρωμα, ύδρωπας, λεμφοίδημα, καθυστέρηση ενδομήτριας ανάπτυξης, καρδιοπάθεια κ.ά.) Γενικότερα θεωρείται ότι η πρόγνωση είναι καλύτερη όταν η προγεννητική εντόπιση γίνεται μέσω του τυχαίου χρωμοσωμικού ελέγχου, σε σύγκριση με τον υπερηχογραφικό έλεγχο.

Τι πρέπει να ξέρουν οι γονείς που πληροφορούνται τη διάγνωση συνδρόμου Turner;

Οι  κλινικές εκδηλώσεις του συνδρόμου Turner ΔΕΝ γίνεται να προβλεφθούν με ακρίβεια πριν από την γέννηση με βάση τα ευρήματα του καρυοτύπου και του υπερηχογραφήματος. Το κοντό ανάστημα μπορεί να βελτιωθεί με τη χορήγηση αυξητικής ορμόνης, ενώ η αμηνόρροια και η καθυστέρηση της ενήβωσης με τη χορήγηση κατάλληλων ορμονικών σκευασμάτων. Ακόμη είναι πλέον δυνατό κάποιες γυναίκες με σύνδρομο Turner να γίνουν μητέρες φέροντας σε πέρας την κύηση με εξωσωματικές μεθόδους και χρησιμοποιώντας ωάριο δότριας. Αλλά σε κάθε περίπτωση αυτές οι κυήσεις είναι υψηλού κινδύνου για την υγεία του εμβρύου και της μητέρας και θέλουν στενή παρακολούθηση.

Αναφορά

Αστερούλα Καιμάρα-Παπαθανασίου: Σύνδρομο Turner: Κλινική Εικόνα και καρυοτυπικές παραλαγές